Als je regelmatig een paar dagen (of misschien wel je hele leven) een paar honderd jaar terug in de tijd leeft, is het erg fijn als je ook je eten kan eten van passend servies.
Op deze pagina vertel ik je meer over de eetkommen en teljoors/borden die ik voor je kan maken.
In de oudheid heeft men altijd van hout gegeten. Met uitzondering van de gegoede burgerij in de Romeinse tijd en de late middeleeuwen, at het “normale” volk van hout.
Pas tijdens en na de industriële revolutie werd steengoed/porselein voor iedereen toegankelijk. Toch is er ook in die tijd nog veel van hout gegeten, maar dan meer op het platteland.
En nu groeit het aantal fans van houten eetgerei weer. Het gaat om handgemaakte, eerlijke producten. Kleine oneffenheden en imperfecties dragen juist bij aan het pure karakter van houten eetkommen, schalen en borden.
Zie voor voorbeelden ook mijn assortiment eetkommen en saladeschalen in de webshop. Deze zijn allemaal fijn afgewerkt, dus geschuurd totdat er (bijna) geen gereedschapssporen meer te zien zijn.
In de tijd voor het schuurpapier werd er bijna niet geschuurd. Je kan een beetje polijsten met houtkrullen en er bestaat ook schaafstro (Equisetum), maar dit werd alleen voor luxe houtwerk gebruikt.
Het mooie is dat als je het houten servies een poos gebruikt, dat het vanzelf gepolijst wordt door het bestek. Er zal een beetje verkleuring optreden, misschien een krasje her en der. En dat maakt juist jouw kom en teljoor uniek.
In deze twee afbeeldingen zie je eetkommen, een luxe eetkom en een teljoor afgebeeld. (herkomst/copyright volgt nog)
Eetkommen in de late middeleeuwen 
Eetkom en teljoor op laat middeleeuws schilderij
Deze afbeeldingen heb ik gebruikt om mijn laat-middeleeuwse replica’s op te baseren.
Hieronder vind je de teljoors. Dat zijn houten borden, met een diameter van ca. 19 cm. Ze zijn ongeveer 1 cm dik. De bovenkant heeft een opstaande rand, de onderkant is glad. Het schijnt dat de onderkant ook wel eens beschilderd werd.
Stapeltje teljoors uit beukenhout 
De groeven geven een extra handgemaakt karakter 
Een opstaande rand 
Beukenhout is een harde houtsoort 
Klaar voor een handgeknede boterham?
De houtsoort van de teljoors is beuken. Dit is een lekker harde houtsoort die vaak gebruikt wordt voor gebruik met etenswaren en kinderspeelgoed. De teljoors worden geolied met druivenpitolie. Dit kan je desgewenst zelf later ook met andere olie doen, zoals lijnolie, wat in de periode bekend was. Het voordeel van druivenpitolie is dat het vrij neutraal van kleur en geur is. De prijs voor een teljoor zoals afgebeeld hierboven is 20 euro p.st. Andere maten of houtsoorten op aanvraag.
Naast een teljoor heb je natuurlijk ook een fijne eetkom nodig. Ik maak ze graag dunwandig, zoals op de schilderijen afgebeeld. Een dunwandige kom drinkt veel gemakkelijker dan een dikwandige kom. De eetkommen die hieronder zijn afgebeeld zijn van beukenhout. Ze hebben allemaal gereedschapssporen en ze zijn behandeld met duivenpitolie.
De bodems van de eetkommen zijn glad afgesneden. en een heel klein beetje hol. Daardoor staan ze mooi op tafel, maar kan je ze ook makkelijk in de hand houden. En natuurlijk kan je zelf je “handtekening” onderop snijden met een mes of erin branden met een heet stuk ijzer. Ze zijn ongeveer 15 cm diameter bij 4 cm hoog (inhoud 350 mL) en 15.5 cm diameter bij 4.5 cm hoog (inhoud 450 mL). Deze eetkommen maak ik voor 20 euro per stuk. Andere maten en houtsoorten op aanvraag.
Er waren natuurlijk ook wat sjiekere lieden. Of mensen die goede connecties hadden bij de plaatselijke houtdraaier 🙂
Deze eetkom is gebaseerd door het schilderij van de Madonna met kind. Daarop staat een eetkom met een voet en een bolle rand bovenaan. Deze eetkom is een elegant stuk servies. Dankzij het essenhout is de kleur net wat anders dan bij het beukenhout. Essenhout is qua gebruik hetzelfde als beuken: sterk, neutraal van smaak en goed bestand tegen dagelijks gebruik.
Luxe eetkom uit essenhout 
Ronde rand en een voetje 
Essenhout heeft een bijzonder karakter 
Het voetje tilt de schaal op van tafel
Het maken van zo’n luxe eetkom is een stuk arbeidsintensiever. De prijs voor een kom van ca 16 cm diameter, hoogte ca 6 cm is 45 euro per stuk. Andere houtsoorten en afmetingen op aanvraag.
Moge het duidelijk zijn dat alles met de hand gemaakt wordt. Met toewijding, passie en plezier. Er is dus ook een hoop mogelijk. Een kortere lijn met een leverancier kan je niet hebben.
Heb je zelf een afbeelding van een kom/teljoor of iets anders van hout wat je graag wil laten maken, laat het me dan even weten. Daag me uit!
