Tagarchief: houtsoorten

Blog

Welke houtsoorten zijn goed om te draaien?

Deze vraag krijg ik zó vaak, dat ik er graag iets over vertel.

Kijk, houtdraaien is een heel mooie manier van houtbewerken. Het hout is in beweging, en het gereedschap hou je er op een tactische manier tegenaan. En zo krijg je precies de vorm die je wil. Met een perfect glad, glanzend oppervlak.

Ik krijg zeker 1 x per maand een mailtje van een enthousiast beginnend houtdraaier (of -ster). Met een foto erbij van het laatste werkstuk. Ik herken mijn eerste stappen in het houtdraaien meteen terug. Het hout ziet er ruw uit, vezels steken uit het werkstuk omhoog. En 9 van de 10 keer is het vurenhout op de draaibank.

Vurenhout is een andere naam voor hout van de fijnspar. Het is zacht, makkelijk te zagen, makkelijk te schuren en te lakken. En het is overal voor relatief weinig geld te koop. Elke bouwmarkt heeft wel een flink assortiment palen, balken en planken van deze houtsoort.

Helaas is dit een houtsoort die lastig te bewerken is op de draaibank. Wil je een glad resultaat, dan is superscherp gereedschap een must. En de juiste techniek. Alleen dan is het mogelijk om van vurenhout iets te draaien zonder dat je veel moet schuren.

Maar welke houtsoorten zijn dan wél goed te draaien?

Gelukkig is er een groot aantal houtsoorten dat veel beter geschikt is voor het houtdraaien. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

  • Essen
  • Eiken
  • Beuken
  • Berken
  • Esdoorn
  • Robinia (ook Acacia genoemd)
  • Kersen
  • Pruimen
  • Notenhout
  • Appel
  • Peer
  • Taxus (wat eigenlijk een naaldsoort is, maar een heel dichte nerf heeft)
  • Sierbomen zoals Japanse kers, Prunus (eigenlijk een variant van pruim), Hulst, Valse Christusdoorn (Gleditsia), Goudenregen….
  • Struiken zoals Haagbeuk, Meidoorn, Sleedoorn (is ook een pruim), Rhododendron, Sering ….

De lijst hierboven is een ongetwijfeld incomplete lijst van Nederlandse houtsoorten. Alles is te vinden in je eigen stad of dorp, met een beetje mazzel en lef. Ik hou ervan om mijn hout zo dicht mogelijk bij huis te vinden. Ik weet waar de boom stond. En waarom hij om moest.

Er zijn nog veel meer houtsoorten prima geschikt voor het houtdraaien. Ook exotische soorten geven mooie resultaten. Ik gebruik ze echter steeds minder vaak. En dan alleen voor kleine dingetjes. Detailtje, sierdopje, dat soort dingen. Ik heb een blog geschreven waarom ik deze soorten liever vermijd.

Ik denk dat de regel: ‘hoe harder hoe beter’ opgaat voor houtsoorten om te draaien. Vurenhout is tricky, balsahout heel moeilijk. Eiken, essen, beuken zijn echte aanraders om mee te beginnen.

Maar waar haal ik dat hout dan vandaan?

Er zijn twee mogelijkheden: kopen of krijgen. Krijgen vind ik altijd het leukste. Dat is logisch. Meestal is het hout dan nog nat.

Grotere hoeveelheden koop ik vaak. Ook als ik specifieke houtsoorten zoek, of bepaalde maten. En droog hout moet je vaak kopen. Er zijn verschillende houthandels waar ik mijn hout koop. Ik woon in het oosten van Noord-Brabant, en ik haal mijn hout in een rechte lijn omhoog lijkt het wel.

1e stop: Masave fijnhouthandel in Zwolle. De eigenaar heeft een houtdraai-achtergrond dus je hebt veel keus aan vierkante balkjes. Ook zaagt hij voor mij mijn curushout (beuken) op maat.

2e stop: Eeserhout in Steenwijk, op de grens van Overijssel en Friesland. Deze houthandel is goed voor allerlei maatwerk en grotere stukken. Maar het liefst met een zo gaaf mogelijke tekening. De eigenaar houdt niet van saai hout. Hout om van te smullen. Voorbeeldje: Frans knotessen. Heel grillig van nerf, het gaat alle kanten op.

3e stop: Arnhemse Fijnhouthandel. Deze ligt voor mij dichter bij. Ik kocht daar plankjes padoek, Amerikaans notenhout, jatoba, ebben, purperhart. Omdat ze echt mooie plankjes hebben, ik bedoel glad geschaafd en haaks gezaagd, liggen de prijzen hoger. En omdat ik een lintzaag heb, koop ik dus liever bij de bovenste twee houthandelaren.

Tip voor gratis droog hout!

Verpakkingshout. En dan bedoel ik niet een mandarijnkratje, of een camembertdoosje of een pallet mee. Nee, soms krijg ik hout van mijn lokale bouwmarkt. Ze krijgen dat hout meestal als balken van 4 cm dik, 10 cm breed en 120 cm lang als verpakkingsmateriaal voor houten platen. Ik heb berkenhout gezien, maar ook eik en essen. Steeds met wat afwijking, zoals een paar dikke knoesten, een scheurtje, de kern van het hout er nog in, maar altijd mogelijk om er een paar bruikbare stukken uit te halen. Vraag er eens naar als je weer eens in je bouwmarkt bent.

Heb je nog vragen over dit artikel? Stuur me een mailtje: info@peterpeer.nl . Of wil je je houtdraai-skills verbeteren? Kijk dan op mijn pagina over workshops.

Wil je nieuwe artikelen voortaan als eerste in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in een paar klikken in voor mijn nieuwsbrief.

Blog

Exotisch hout. Mooi! Maar hoe zit dat dan met de tropische bossen?

Wauw, wat gaaf om 3 toverstaffen op te sturen naar een zeer enthousiaste klant! Per uilenpost natuurlijk!
Ze vroeg toverstaffen in drie verschillende houtsoorten: van boven naar onder: Wilg, Els en Purperhart.
Ik kreeg van deze klant een vraag over de toverstaf van purperhart: De klant vroeg zich af of het hout wel op verantwoorde wijze is gekapt, en of het niet ten koste is gegaan van een stukje oerwoud.

Waar komt dat paarse hout vandaan?

Mijn antwoord was simpel: ik weet het niet. Kijk, van de bovenste twee toverstaffen weet ik precies waar het hout vandaan komt. Het wilgenhout komt van een grote knotwilg in Overasselt (vlakbij mij in Grave), waar een dikke tak was losgekomen tijdens een storm eind februari. Het elzenhout komt van een struweel op een volkstuincomplex in Houten waar mijn vader een volkstuin heeft. Het hout was anders versnipperd geweest, en ik ben erg blij dat ik er nog iets moois van heb mogen maken. Maar het purperhart heb ik niet zelf gezaagd in een tropisch regenwoud in Zuid-Amerika.
Ik heb het hout gekocht bij de Arnhemse Fijnhouthandel. Die importeren de prachtigste houtsoorten van over de hele wereld. Ik ben me ervan bewust dat veel van het hout niet gecertificeerd is. De eigenaar van die houthandel beweert in een blog dat het lastig is om te controleren of een FSC keurmerk terecht is afgegeven als het land waar het hout vandaan komt bol staat van corruptie en drugshandel. En het zou ook zomaar kunnen zijn dat het hout wel op verantwoorde wijze wordt geoogst, en mijn plankjes niet leiden tot ontbossing. FSC hout uit Europa zou volgens hem wel te vertrouwen zijn. Dit hout koop ik meestal niet daar, want ik kan in zulke gevallen vaak zelf aan vers (dus nog nat) hout komen. Daar heb ik laatst nog een blog over geschreven.

En het hout is zo mooi!

Vanwege mijn onzekerheid over de afkomst van het hout maak ik geen schalen meer van exotisch hout. Er gaat dan veel hout verloren door het uithollen. Voor de toverstaffen gebruik ik het hout wel. Ik koop plankjes die al de juiste dikte en lengte hebben en op die manier verspil ik erg weinig. Ter illustratie: voor twee schalen van ongeveer 30 cm komt er een vuilniszak vol aan (overigens composteerbare) houtkrullen vrij. Bij een toverstaf is dat ongeveer een koffiemok vol. En uit één plank kan ik meerdere toverstaffen draaien. Het tropische hout heeft wel een paar voordelen: ze hebben uitgesproken kleuren, het hout is erg hard en sterk en kan heel mooi afgewerkt worden.

Prachtig Nederlands Lokaal Hout!

Mijn absolute voorkeur is om zelf het hout op te halen op de plek waar de boom is omgezaagd. Vaak zijn dat particulieren, maar ik werk ook met hout dat bij boomverzorgers vandaan komt. Op deze manier weet ik precies waar het hout vandaan komt, waarom de boom omgezaagd (of gesnoeid) is. En ik heb volledige controle hoe ik het hout verder voorbereid tot ik het kan bewerken. Zie mijn blog over dit onderwerp voor meer informatie.
En we hebben zulk mooi hout hier groeien! Denk aan de eerder genoemde wilg en els, maar ik heb ook beuken, noten, eik, essen, meidoorn en verschillende fruithoutsoorten.  Dus wil je een toverstaf die helemaal 100% zeker weten uit lokaal verkregen bronnen komt, kies dan voor een toverstaf die is gemaakt van een houtsoort die bekend in de oren klinkt. Weet je niet zeker: mail me en ik vertel je exact waar het hout vandaan komt.
Toverstaffen van Peter Peer
Toverstaffen in verschillende houtsoorten. Van links naar rechts: Beuk (2x), padoek (rood)*, wilg (wit), essen (bruin met strepen), zwart notenhout, bruin notenhout, padoek*, purperhart (paars)*, els (licht), noten (bruin), els, taxus (licht met donker) en padoek*. De houtsoorten met een * heb ik bij een houthandel gekocht.
Wil je zien welke toverstaffen er op dit moment in de webshop staan? Klik dan op de knop!
Ik werk de toverstaffen altijd af met pure bijenwas. Dus geen chemische lakken bijvoorbeeld. De kleur is van het hout zelf en dus puur natuurlijk.

Duurzaamheid en nieuwe aanplant!

Trouwens, betreffende duurzaamheid: ik help een vriend met het onderhoud en aanplanten van vele heggen hier in de omgeving. Op die manier compenseer ik voor het hout dat ik gebruik. Vorig jaar heeft hij meer dan een kilometer heg aangeplant! Heggen zijn zeer belangrijke bomenrijen voor veel dieren. Muisjes en konijnen vinden er beschutting, vogels maken er nesten en eten de bessen, en roofvogels hebben op hun beurt weer lol van de muizen en jongen konijnen. En het staat zo veel mooier dan een hek van paaltjes met prikkeldraad (waar roofvogels in vastvliegen).  En voor ons mensen is een heg ook mooi. Het vormt een landschap met mooie doorkijkjes, het herstelt oude heggen die er sinds de ijzertijd al aanwezig waren en je kan er heerlijk in de schaduw zitten picknicken in de zomer. Ik zeg: heg!
Heg aanplanten met Pien
 Het planten van een meidoornhaag samen met mijn dochter Pien (maart 2017).
Blog

Hout: droog of nat?

Ik gebruik het liefste nat hout (ook wel vers hout genoemd) voor mijn schalen. Vers gekapt of gesnoeid. Dan zit het water nog in de cellen, in de zomer wat meer dan in de winter. Ik wil je graag uitleggen wat voor mij de redenen zijn voor deze keuze.

Waarom kies ik voor vers hout?

Hieronder 5 voordelen om voor vers of nat hout te kiezen. De volgorde is niet per se de volgorde van belangrijkheid.

Vers hout snijdt gemakkelijker. Mijn gutsen en beitels worden zo minder snel bot. Ook komen er prachtig lange houtkrullen vrij, wat op de een of andere manier voor voldoening zorgt.

handje houtkrullen
Fijne houtkrullen van de laatste verfijnende sneden.

Vers hout is goedkoper. Het is best lastig om een niet-gescheurd blok hout te vinden van 30 centimeter in het vierkant en 12-15 centimeter hoog. En als je het vindt, is het vaak vrij kostbaar. Een pas gezaagde stam is een stuk goedkoper. Ik koop het van hoveniers en boomverzorgers, en ook bij particulieren heb ik vaak geluk.

Vers hout is flexibel. Niet dat ik er iets van wil gaan buigen of zo. Ik kan zelf bepalen waar ik met de kettingzaag een stuk uit de stam zaag om een schaal van te draaien. Zo kan ik invloed hebben op bijzondere tekening in het hout, of scheuren en rotte plekken vermijden.

essenhout zagen
Ik zaag de stam zelf met de kettingzaag op maat.

Vers hout vervormt. Als ik van nat hout een schaal draai, dan gaat deze nog vervormen als ze droogt. Dat geeft een glooiende rand aan de schaal en dat vind ik mooi. Het is organisch.

Meidoornhouten schaal
Schaal uit meidoorn. Door droging een golvende rand gekregen. De scheur was al in het hout aanwezig.

Vers hout is overal (en vooral in de buurt). Ik kan – als ik een  beetje rondvraag – aan veel vers hout komen bij mij in de buurt. De mooiste soorten zitten hiertussen. Eik, kers, beuk, wilg, taxus, pruim, esdoorn, els, essen, iep… Als ik een kettingzaag hoor, ga ik erop af om te kijken wat er gezaagd wordt. Ik vind het belangrijk om te weten waar het hout vandaan komt, en in de meeste gevallen weet ik dat precies.

Maak je dan alleen kromme schalen?

Ik ben met vers hout niet beperkt tot schalen met een glooiende rand. Sommige houtsoorten vervormen maar een beetje (esdoorn en essen), en ik heb nog een truukje achter de hand. Ik kan een schaal draaien van nat hout en deze enkele centimeters dik houden. Veel dikker dan ik esthetisch verantwoord vind, maar de schaal is hiermee nog niet klaar! Ik laat deze dikke, zware schaal drogen, tot deze niet meer in gewicht afneemt. Daarna is de dikke schaal een beetje ovaal geworden. Deze schaal kan ik dan voor een tweede keer draaien. Dan wordt hij dun, en met een rechte rand en ik kan het meteen afwerken.

Koop je wel eens droog hout?

Jazeker. Ik heb een paar leuke adressen voor fantastisch droog hout. Heel mooi essenhout voor de houten borden.  En al die exotische heerlijkheden (bijvoorbeeld padoek, purperhart, jatoba en zebrano) koop ik ook gedroogd. In planken die niet veel dikker zijn dan de dikte die ik nodig heb. Dan verlies ik – en de oerwouden – er niet teveel op. Binnenkort schrijf ik nog een artikel over deze houtsoorten.

Toverstaf Purperhart
Toverstaf uit purperhart.

En maak je alleen schalen van vers hout?

Nee. Er zijn zo veel mogelijkheden. Ik maak bijvoorbeeld ook toverstaffen. Daarvoor heb ik aan een stuk van een rechte tak genoeg. 40 centimeter lang, 7-15 centimeter in diameter. Ik splijt de stam/tak in vier kwarten. Deze kwarten draai ik vervolgens op de draaibank tot cilinders. Deze leg ik dan te drogen. Ik heb een keer succesvol wat van deze cilinders (elzen- en wilgenhout) op de verwarming te drogen gelegd, als experiment. En dat werkte. Ze waren in twee dagen helemaal droog.

toverstaf wilg
Toverstaf uit zelfgedroogd wilgenhout

toverstaf elzenhout
Toverstaf uit zelfgedroogd elzenhout

En wat nog meer?

Ik snij ook lepels. Alleen maar uit vers hout. Dat snijdt zoveel makkelijker met de verschillende messen. Dit hout laat ik niet drogen, en ik werk in één keer de lepel helemaal af.

Daarom dus nat en vers hout!

Er zijn dus genoeg redenen voor mij om met vers hout te werken.

  • Vers hout snijdt gemakkelijker
  • Vers hout is goedkoper
  • Vers hout is flexibel
  • Vers hout vervormt
  • Vers hout is overal (en vooral in de buurt)

Wil je weten wat ik op het moment allemaal te koop heb in mijn webshop? Klik op de groene knop. Heb je vragen naar aanleiding van deze blog, mail me: info@peterpeer.nl

Bekijk de winkel