Je hebt een schaal gedraaid van nat hout. Top! Dat was leuk he! Mooie krullen vliegen in het rond. Spetters op je gelaatsscherm. Misschien een paar vlekken in je zondagse blouse en het voornemen de volgende keer iets ouds aan te trekken. 🙂
Maar dan… Dan moet de schaal nog drogen. En heel blijven. Dat is helaas niet altijd wat er gebeurt.
Het drogen van een schaal is een proces. Er moet water uit de cellen an het hout. Daardoor ontstaat er spanning in het hout.
Kan het hout zichzelf bij elkaar houden?
Kan het genoeg vervormen als dat nodig is om de spanning kwijt te raken?
Blijft de schaal heel?
Zo vergroot je de kans op een hele schaal
Het is van belang dat de schaal niet te dik is. En wat dik is, hangt af van de diameter van de schaal. Bijvoorbeeld: ik probeer altijd onder de 1 cm wanddikte te blijven, ongeacht de grootte van de schaal. Kleine schalen (zeg kleiner dan 20 cm) probeer ik rond de 5 tot 7 mm wanddikte te krijgen. Dan zijn ze lekker licht.
Zorg dat je schaal overal even dik/dun is. Heb je een dikkere bodem aan je schaal, dan droogt het hout daar langzamer en heb je kans op scheurvorming omdat het hout aan de rand al droog is, en het hout onderaan je schaal nog niet. Je krijgt dan onevenredige krimp. Je schaal, voor de duidelijkheid. 🙂
Egaal dunwandig 
Dunner aan de onderkant mag ook 
Iets dikker aan de rand is oke, als het onderaan maar dunner is
De houtsoort is ook belangrijk. Bijvoorbeeld beukenhout is heel snel met het vormen van scheurtjes. Al een paar minuten na het omzagen van een boom / afzagen van een tak zie je al een scheur vanuit het hart ontstaan. Het kan zijn dat er al een scheurtje in je hout aanwezig was voor het draaien. Soms is een heel klein scheurtje nog niet opvallend, maar zal deze verder openen tijdens het drogen. Sommige houtsoorten vervormen enorm sterk. Bijvoorbeeld pruimenhout. Dat wil soms zo graag vervormen dat het zich binnenstebuiten lijkt te keren.
Ook is de droogsnelheid van belang. Als het te snel droogt, bijvoorbeeld binnen bij de verwarming, of in een heel droge ruimte, dan scheurt het sneller. Je kan de droogsnelheid afremmen door het in houtkrullen te verpakken, en het op die manier langzamer te laten drogen. Ik heb het ook wel gedaan met krullen in een papieren/plastic zak. Dat remt ook af. Als het te langzaam gaat, dan heb je wel kans op schimmelvorming.
Zo zie je, er zijn heel wat variabelen die bijdragen aan het heel drogen van een schaal. Het is in geen geval een garantie. Maar als je deze aanbevelingen volgt, is de kans op ongescheurde schalen veel groter.
Scheurt een schaal toch, misschien is het dan een kans om er een creatieve oplossing voor te verzinnen. Een zwaluwstaart erdoorheen, een veter, of met goud(verf) zoals de Japanse Kintsugi techniek.