In mijn blogs “je nieuwe werkplaats” en “beginnen met houtdraaien” schreef ik al over het belang van een goede houtdraaibank. Een houtdraaibank zet je het beste op je begroting ná een fijne set gutsen/beitels en iets om deze scherp mee te houden.

Houtdraaibanken zijn er in allerlei maten en prijzen.

De prijzen lopen uiteen van rond de 100 euro (Lidl) tot ruim 6000 euro (bijv. de Zebrano). Alvast concluderend is elke draaibank waar voor zijn geld.

Je kan meer verwachten van een draaibank die wat meer kost. Andersom gezegd: bij elke draaibank die minder kost dan een andere, is ergens op bezuinigd. Het is dus van belang dat je weet wat voor jou de beste draaibank is.

Er zijn een aantal zaken belangrijk als je een draaibank wil kiezen. Overweeg de volgende vragen voor jezelf. Mogelijk helpt het je keuze makkelijker te maken.

• Wat wil je draaien? Wil je grote schalen draaien, of juist alleen maar miniatuurdraaiwerk? Maak je graag pennen, of wil je van willekeurig welk stuk hout iets moois kunnen maken?
• Wat is je budget? Ik raad je aan om eerst een goede set gutsen/beitels te kopen, en iets om het scherp mee te houden. Wat er over blijft, is je budget voor de houtdraaibank. Dit klinkt misschien raar, maar je hebt meer aan een goedkope/lichte/oude draaibank met scherp gereedschap dan aan een dure/sjieke/zware draaibank met bot gereedschap.
• Hoe zeker ben je dat je het leuk vindt? Een werkplaats inrichten vergt een investering. Misschien is het een goed idee om eerst een keer een dagworkshop te volgen om het uit te proberen? 🙂
• Hoe veel ruimte heb je? Niet elke schuur is even groot. Een fietsenschuurtje is misschien niet ideaal voor een industriële houtdraaibank, maar een kleiner model past dan perfect. Groot is niet altijd beter. Overigens, vergeleken met andere vormen van houtbewerken heeft houtdraaien maar weinig ruimte nodig. Een meter langs de wand van een schuur is vaak al genoeg. (houtvoorraad niet meegerekend)

Prijzen van houtdraaibanken. Is goedkoop duurkoop?

Wat ik heb gemerkt is dat alle houtdraaibanken waar zijn voor hun geld. Je zou kunnen stellen dat je van een goedkope draaibank minder kan verwachten dan van een dure. Maar zal dat voor meer of minder plezier zorgen?

Een goedkopere draaibank is lichter gebouwd, heeft een lichtere motor qua vermogen, heeft minder goede kwaliteit lagers en is soms minder goed afgewerkt.

Een duurdere draaibank is stevig gebouwd, heeft veel staal in de constructie, heeft veel motorvermogen (al dan niet met variabele toerentalregeling) en is hoogwaardig afgewerkt.

Voordelen en Nadelen: goedkoop vs. duurder…

Voordelen goedkope draaibank

• Je kan met een goedkope draaibank prachtige dingen maken. Absoluut.
• Je kan het houtdraaien eerst proberen zonder veel geld uit te geven.
• Eerst met een goedkopere machine proberen, en als het kapot gaat pas vervangen.

Nadelen goedkopere draaibank

• Snellere slijtage. Op lange termijn zou je kunnen merken dat bepaalde zaken (zoals lagers en tegencenters) sneller slijten en mogelijk vervangen moeten worden. Voor de handige hobbyist is dat meestal makkelijk uit te voeren.
• Uitlijning mogelijk minder strak. De uitlijning van de draaibank wel eens minder goed zijn, wat onhandig is als je vaak boort.
• Vibraties/resonanties. Een dunnere as van de spindel (waar de drijfriem omheen gaat), in combinatie met een kleiner soort kogellagers zal sneller slijtage geven dan dikker uitgevoerde assen en lagers. Je kan dit merken als je gaat draaien met meer “overhang”. Dan draai je bijvoorbeeld 15 centimeter of meer vanaf de klauwplaat gezien, wat resonantie geeft. Dat zie je als ribbeltjes op je draaiwerk terug. Is dat te verhelpen? Dat kan door de lagers te vervangen als dat de oorzaak is, of kleinere voorwerpen te draaien. Of het tegencenter te gebruiken in zulke gevallen.
• Minder motorvermogen. Heb je een lichtere motor op de draaibank, dan kan je minder volume afnemen, bijvoorbeeld als je een kommetje draait. Maar hoe veel haast heb je? Bij goede snijtechnieken zou je hier geen last van moeten hebben. Draai je heel vaak erg zware stukken hout, dan krijgt de lichte motor natuurlijk wel meer te verduren en zal minder lang meegaan.
• Lichtere constructie. Je kan hier last mee krijgen als je zwaardere dingen wil draaien. Zoals schalen van meer dan 25 cm diameter. Of als het hout minder goed rond is voordat je begint met houtdraaien. Je kan je draaibank verzwaren of vastschroeven aan de grond om dit te verminderen.
• Geen toerenregeling. Niet alle draaibanken hebben een variabele toerentalregeling. Je moet dan de riem op een andere poelie leggen voor een ander toerental. Bijvoorbeeld bij de Record Power DML305 en DML250, maar ook bij de Teknatool Nova 1624. Het voordeel is dat er niks van elektronica nodig is en er veel van het afgegeven motorvermogen aan de spindel overblijft.
• Vermogensverlies bij toerenregeling. Sommige draaibanken met elektronische toerentalregeling houden veel minder vermogen over als je de snelheid verlaagt. Dit heeft te maken met het soort stroom dat je omvormt. Dit gaat te ver voor deze blog. Wat goed werkt is een gelijkstroommotor zoals bij de Record Power DML320. Je kan ook de aandrijfriem op een ander toerenbereik leggen als je meer vermogen nodig hebt.

Nadelen duurdere draaibank

• Hoge aanschafprijs. Dat klinkt logisch. Als je de draaibank ooit wil doorverkopen kan het wel eens een hogere afschrijving geven. Mocht je het toch niet zo leuk vinden (ik kan me dat niet voorstellen hoor) dan is dat jammer. Toch brengt een goede kwaliteit draaibank meer op dan een lagere kwaliteit draaibank als je hem bijvoorbeeld via marktplaats wil verkopen.
• Hoger gewicht. Ik kan erover meepraten. Mijn werkplaats lag op de 1e verdieping. Zonder lift. Als je een zware draaibank moet verhuizen is dat een hele klus. Gelukkig hoeft dat niet zo vaak. De meeste draaibanken komen als een bouwpakket. Dan zijn de losse onderdelen nog steeds zwaar, maar te tillen.

Voordelen duurdere draaibank

Dit lijstje ken ik heel goed. Ik heb het vaak aan mijn vrouw uitgelegd. 🙂

• Sterke motor. Meer motorvermogen is altijd beter. Het werkt sneller als je dikkere krullen kan afnemen. En als je lichtere dingen draait, wordt de motor minder belast en zal hij dus langer meegaan.
• Betere uitlijning. De meeste luxere draaibanken worden met strengere kwaliteitscontroles gemaakt. Dan is de uitlijning meestal perfect. Of je kan de uitlijning later nog aanpassen, zoals bij de Teknatool Nova of de Record Power Coronet serie. Let op bij draaibare koppen, die klikken niet altijd perfect gecentreerd weer terug. Even controleren met het tegencenter is zo gedaan. Later nog meer over draaibare koppen.
• Stevige constructie. Extra staal op de juiste plekken, of dikker staal in het algemeen, geeft een stevigere draaibank. Het draaibank bed is veel stijver, zodat deze minder tordeert. Het onderstel is zwaarder en geeft veel stabiliteit aan je draaibank. Cruciaal als je (grotere) schalen wil draaien.
• Variabele toerenregeling. Tot voor kort was mijn “productie”-draaibank de niet-variabele Teknatool Nova 1624. Een prima machine: krachtig, stevig en goed gebouwd. Maar ik heb nu ook de Record Power Coronet Envoy. Haast dezelfde specificaties, maar wél variabele toerentalregeling. En wat een genot is dat! Je kan precies het juiste toerental kiezen voor het stuk hout. Je draait op die manier altijd op de meest optimale snelheid die je kan halen met dat specifieke stuk hout. En is het hout meer rond en meer in balans, dan is een simpele draai aan de knop genoeg om meer toeren te pakken. Het werkt heerlijk. Kan je zonder werken? Absoluut. Kan je mooiere dingen maken? Niet persé. Maar het genot wordt enorm vergroot, en ik kan sneller werken.
• Draaibare / verschuifbare kop. De Coronet serie van Record Power (Herald, Envoy en Regent) hebben verschuifbare en draaibare koppen. Ook mijn Teknatool Nova 1624 heeft een draaibare kop. Het draaien van de kop is makkelijker bij het uithollen van schalen met een naar binnen neigende rand. Je hoeft bij het uithollen van schalen minder ver over de draaibank te leunen. De verschuifbare kop die ik op mijn Coronet Envoy heb is ook erg fijn; deze schuif ik bij schalen draaien helemaal naar rechts, zodat ik om de draaibank heen kan lopen. Dat werkt erg fijn.
  

Welke draaibanken heb ik?

Hieronder vertel ik je over de draaibanken die ik zelf in mijn werkplaats heb staan. Ik heb ze uitgebreid kunnen testen in allerlei omstandigheden. Het zijn de volgende draaibanken:

• Record Power DML320
• Teknatool Nova 1624
• Record Power Coronet Envoy

Ook vertel ik nog wat over de Record Power Coronet Herald. Deze heb ik een maand lang kunnen testen in 2018 en ik heb er recent nog mee gewerkt in januari 2022.

Tot slot zal ik nog wat uitspraken doen over andere merken, en tweedehands draaibanken.

Record Power DML320

De Record Power DML320 is echt een fijne draaibank voor de beginnende houtdraaier. Je kan er heel veel verschillende projecten mee maken. Denk aan eierdopjes, kandelaars, pennen, kommen en schalen tot ongeveer 25 cm.

Hij heeft een opgenomen vermogen van 750 watt, waar na toerenregeling nog 550 watt overblijft. Die variabele toerentalregeling is erg handig. Daarmee kan je precies het juiste toerental kiezen voor elke bewerking. Je hebt 3 toerenbereiken: van 250 – 800, 500-1800 en 1200-4000 toeren per minuut.

Ik heb de Record Power DML320 gekocht inclusief het optionele onderstel. Dat is een fijn onderstel. Stevig en in hoogte verstelbaar door middel van 4 bouten. Dit is handig omdat je de draaibank dan precies op de juiste hoogte in kan stellen (centerhoogte op hoogte elleboog bij 90 graden gebogen arm). Dit draaibank onderstel is ook te gebruiken voor andere modellen draaibanken.

Deze draaibank heeft een degelijke constructie. Ik vind de vormgeving ook fijn. Alles zit op een logische plek. Het enige wat soms lastig kan zijn is dat de snelheids-instelknop (volumeknop) vrij hoog is. Daardoor kan je met je been tegen de knop aankomen als je een schaal draait met de linkshandige techniek. Dit gebeurt echter zelden en zou voor mij geen reden zijn deze draaibank niet te kopen. Sterker nog, ik heb inmiddels meerdere van deze draaibanken in mijn werkplaats voor het geven van de houtdraaiworkshops.

De draaibank heeft genoeg vermogen om schalen tot 25 cm te draaien. Hij kan tot maximaal 32 centimeter, maar als je de schaal dan ook diep wilt hebben, zoek je de grenzen van het vermogen en de stevigheid van de draaibank op. Ik raad elke beginnende houtdraaier ook van harte aan om te beginnen met kleinere kommen, zoals eetkommen om het proces te leren doorgronden, en daarna pas grotere schalen te gaan maken.

Voor spindeldraaiwerk is deze draaibank uitermate geschikt. Ik maak er pennen op, toverstaffen, tollen, doosjes en nog veel meer. De maximale lengte van het te draaien voorwerp is ergens in de buurt van 50 centimeter.

De DML320 draaibank heeft een eigen gewicht van ongeveer 50 kilo. Het onderstel weegt ongeveer 20 kilo. Samen is dat zo’n 70 kilo. Dat is praktisch als je de draaibank moet verplaatsen. Of als je hem af en toe meeneemt naar een evenement bijvoorbeeld. Het nadeel is dat de draaibank sneller gaat wiebelen bij stukken hout die minder in balans zijn. Het is bij een lichter model draaibank belangrijk om het hout zo goed mogelijk rond te maken. Dat kan met een handzaag, kettingzaag, lintzaag, decoupeerzaag of bijl. Hoe beter rond, hoe sneller het hout kan draaien zonder dat de draaibank over de grond gaat schuiven.

De DML320 kost ongeveer 780 euro, het onderstel kost 165 euro. Ik heb er nog een bredere leunspaan va 30 cm bij gekocht voor ongeveer 60 euro.

Teknatool Nova 1624

Deze draaibank heb ik nu het langst, al sinds 2014. Ik heb hem destijds gekocht vanwege de relatief lage prijs en groot vermogen. Ook wilde ik graag schalen kunnen draaien tot 40 cm, wat op deze draaibank prima kan.

De draaibank heeft 8 versnellingen handgeschakeld. Je kan de riem op een andere positie leggen op de poelie, en op die manier heb je de toerentallen: 178, 380, 570, 850, 1200, 1800, 2400 en 3000. Een prima bereik, hoewel je dus wel af en toe een versnelling terug moet schakelen als je wat onbalans ervaart in je hout.

Het onderstel bestaat uit 4 stalen poten. Die zou je kunnen verzwaren, maar ik vraag me af hoe veel winst je daaruit kan halen. Beter is het om de draaibank vast te schroeven aan de vloer. Per poot heb je twee goed bereikbare schroefgaten waarmee je de draaibank kan vastschroeven. Ik heb mijn Teknatool Nova op een houten vlonder van ca. 9 cm hoog geschroefd om het wat meer hoogte te krijgen (ik ben 1.86 m). En die vlonder kan je dan weer verzwaren met stoeptegels.

De draaibank zelf is zwaar uitgevoerd. Maar de poten zijn niet heel zwaar. Daardoor mist deze draaibank wat stabiliteit als je hem niet verzwaart of vastmaakt aan de ondervloer. De prijs is daarentegen wel heel prettig: rond de 1400 euro. Hij is zo te zien niet meer te koop. Ik heb gehoord dat er een nieuw product voor in de plaats komt. Deze draaibank zou ik zonder twijfelen kopen als hij aangeboden wordt in de tweedehands markt. De constructie is zeer degelijk en stevig. En alle slijtageonderdelen zijn makkelijk te vervangen indien nodig.

Record Power Coronet Envoy

Deze draaibank is op het moment de meest gebruikte draaibank als ik schalen maak. Hij heeft veel vermogen (1500 watt) en daarnaast ook variabele toerentalregeling. Het is een heel luxe uitgevoerde draaibank en een feestje om mee te werken.

Het hoge vermogen van 1.5 kW is heel prettig als ik schalen maak. Daardoor kan ik veel hout tegelijk afnemen en kom ik sneller aan de vorm die ik zoek voor de schalen. Ook is het geen probleem om zware stukken hout aan de gang te krijgen door dit hoge vermogen. Deze draaibank werkt gewoon op 230 volt, dus je hebt geen krachtstroom nodig.

Het gewicht is ongeveer 150 kilo. Nog geen superzwaargewicht binnen draaibankwereld, maar genoeg van massa om goed om te kunnen gaan met stukken hout die wat onbalans geven. Het zou super fijn om deze draaibank vast te kunnen zetten aan de vloer door middel van schroeven, maar de pootjes (met prima rubber demping) kan je niet vastschroeven. Toch heb ik geen “last” van het los staan op de vloer. Als het hout wat beter in balans is gezaagd, gaat het prima. Op deze manier heb ik schalen gedraaid van 29 centimeter diameter en meer dan 20 centimeter hoog. Ook voor holle vormen is deze draaibank uitstekend geschikt. Ik kan deze draaibank in mijn eentje op ‘hondjes’ zetten en verplaatsen, en dat vind ik ook heel handig.

De variabele toerentalregeling is een van de dingen die ik het meest miste op de Teknatool Nova draaibank. Je kan het regelkastje met een magneet op een andere plek aan de draaibank plakken, en dat is heel handig als je de kop verschuift.

De kop van de Coronet Envoy kan dus verschuiven en draaien. Dat is handig bij het uithollen van schalen. Ik kies er voor schalen maken meestal voor om de kop op te schuiven, zo ver mogelijk naar rechts, zodat er nog ruimte is voor de leunspaan. Dan kan je langs de draaibank lopen en dat is heel comfortabel.

Record Power Coronet Herald

Deze draaibank heb ik zelf (nog) niet in mijn werkplaats staan. Maar ik heb er wel uitgebreid mee kunnen werken in 2018 en ik heb hem recent nog gebruikt in 2022.

Het is een draaibank die ik verrassend goed gebouwd vind. Sommige aspecten vind ik zelfs beter dan de duurdere Envoy van de Record Power Coronet serie. Ik bedoel dan de lak en de duidelijker ‘klik’ bij het draaien van de kop.

Deze draaibank zit qua model tussen de DML320 en de Coronet Envoy in. 1000 watt vermogen, met een gelijkstroommotor en variabele toerentalregeling.

Ik heb het model met en zonder de optionele “voetjes” getest. Met de voetjes wordt de draaibank net wat hoger, wat ik heel fijn vind omdat ik anders wat meer gebukt sta te werken (ik ben 1.86m lang). Ook kan je de Coronet Herald op een werkbank kan monteren met deze voetjes.

Ik heb ook een paar minpuntjes: de toerentalregeling zit helemaal links bij de motor. Dit is fijner bij de Coronet Envoy, waar je een verplaatsbaar magnetisch kastje hebt voor de knoppen. En je moet de elektronica vertellen welke stand va de poelie je hebt ingesteld. De toerenmeting is vanaf de motor elektrisch uitgelezen, in plaats van op de spindel, zoals bij de DML320 en de Coronet Envoy. Positief puntje is wel weer dat je vooraf kan zien welk toerental je hebt ingesteld.

Al met al vind ik dit een heel fijne draaibank. De bouwkwaliteit is heel hoog, en doet me denken aan de oerdegelijkheid van de Teknatool Nova. Er is zorg besteed aan het ontwerp en de afwerking van deze draaibank.

Andere merken en tweedehands

Er zijn meer opties dan de draaibanken die ik gebruik. Ik heb de draaibanken zelf gekozen naar de wensen die ik had wat betreft het draaien.

Andere merken

Er zijn heel wat andere merken draaibanken op de markt. Bijvoorbeeld Laguna, Zebrano, HBM, Twister, Oneway, Ferm, Jet, Wivamac, Stratos, Killinger, Vicmarc, Axminster en zo voort.

Sommige van deze merken gaan voor het goedkopere segment, anderen ga voor het luxe aanbod. Meestal geldt precies dat je waar krijgt voor je geld. Dus een duurdere draaibank is vaak beter dan een goedkopere, en een goedkopere is vaak wat minder goed dan een duurdere.

Kijk dus goed wat je nodig hebt in een draaibank. Wil je grote schalen maken, dan heb je iets groots en stevigs nodig. Wil je alleen kleine voorwerpen maken, dan is een kleinere draaibank afdoende.

Tweedehands

Tweedehands draaibanken zijn er ook te vinden. Op marktplaats staan er altijd een hoop. Het is heel lastig om te zien wat goede kwaliteit is en wat minder.

Het hangt er ook vanaf wat er met de draaibank is gebeurd. Is hij roestig, zijn de lagers versleten en is de elektronica/bedrading beschadigd? Of is het een gekoesterd stuk gereedschap die nog vele jaren mee kan?

De meeste draaibanken zijn relatief simpel van ontwerp en werking. Dus je kan slijtageonderdelen meestal vervangen, zoals de aandrijfriem, de lagers en soms een stekker. Roest kan je eraf poetsen. En weer opnieuw invetten laat de draaibank weer glimmen. Het ligt eraan hoe handig je daarin bent, of je er tijd voor wil maken en of je er zin in hebt.

Het voordeel van een tweedehands is dat ze vaak niet veel kosten. Je kan mazzel hebben. En je kan in sommige gevallen nog extra gereedschap en accessoires erbij kopen en kom je allicht een leuke collega houtdraaier tegen.

Conclusie

Er is heel wat keuze.

Die keuze hangt af van een aantal factoren. Budget is er een. En wat je wil gaan maken is ook een belangrijke afweging. Vind je het zeker weten leuk? En hoe veel ruimte heb je? Ik denk dat die keuze voor ieder weer persoonlijk is.

Wel blijf ik bij de theorie dat elke draaibank waar voor zijn geld is.

Mijn eigen ervaring

Ik ben ooit begonnen met een oude draaibank die ik voor een klein bedrag mocht overnemen. Ik heb ermee ervaren hoe ontzettend leuk het houtdraaien is. Tot ik wat ergernissen ging ervaren. De motor was beperkt in snelheidsregeling (3 standen: snel – heel snel – teringsnel) en niet ster genoeg voor schalen draaien. Het onderstel was wankel en roestig en veel te licht uitgevoerd. De lagers waren zo ver versleten dat het onmogelijk was om dunwandige schalen te draaien. Dus heb ik toen besloten om de Teknatool Nova te kopen. Nog geen seconde spijt van gehad. Een prima apparaat. Later kwamen er een paar Record Power DML320’s bij voor de workshops en als ondersteuning bij het productiewerk. De meest recente aanwinst is de Record Power Coronet Envoy. Ik verwacht met al deze draaibanken nog jaren vooruit te kunnen.

Meer lezen? Ik heb een leuk artikel geschreven over het belang van scherp gereedschap van goede kwaliteit.

Zelf draaien? Ik geef workshops in houtdraaien. Zo zijn er onder andere twee basisworkshops van elk 1 dag. Spindeldraaien en Schaaldraaien. Afzonderlijk van elkaar te volgen, met of zonder voorkennis zeer leerzaam! Kijk hier voor het aanbod en de uitleg van de verschillende workshops.